تفکر استراتژیک، یک نوع تفکر هوشمندانه و هدفمند است. این تفکر جهت کسب شناخت عمیق تر و بهتر از موقعیت ها، امکانات، تهدید ها و فرصت ها به کار می رود. این نوع تفکر بر تحلیل دقیق عوامل موثر بر عملکرد بلند مدت سازمان یا فرد متمرکز است. تفکر راهبردی شامل پارامتر هایی نظیر پیش بینی، نوآوری، هماهنگی با اهداف بلند مدت و ارتباطات موثر می شود. همچنین عناصر تفکر استراتژیک به تحلیل محیطی، تعیین اهداف بلند مدت و راهبرد هایی برای رسیدن به آن ها، توانایی پیش بینی و انطباق با تغییرات، نگرش نوآورانه و مدیریت ریسک ها و فرصت ها اشاره دارند. به طور خلاصه، تفکر راهبردی یا استراتژیک ابزاری قدرتمند است که به افراد و سازمان ها کمک می کند با برنامه ریزی دقیق، انعطاف پذیری و تصمیم گیری هوشمندانه، به دستاورد های بلند مدت و موفقیت های پایدار دست پیدا کنند.
تعریف تفکر استراتژیک
تفکر استراتژیک به زبان ساده به معنای یک فرآیند عمیق و گسترده می باشد. این تفکر ابزاری جهت ارتقاء سطح فردی و سازمانی است. همچنین به عنوان یک الگو، جهت اخذ تصمیم گیری صحیح و ارائه ی راهکارهایی مناسب جهت تحول و موفقیت سازمان ها محسوب می شود. در واقع تفکر راهبردی ترکیبی از تفکر منطقی و خلاقیت است. افراد موفق، مدیران و رهبران برای حل مسائل پیچیده و پیش بینی راهبرد های آینده از این ابزار کارآمد استفاده می کنند. این فرایند از مراحل مختلفی از جمله تحلیل محیط، تصویرسازی آینده و تدوین راهبرد های اصلی تشکیل شده است.
در دنیایی که شاهد تغییرات و پیچیدگی های عظیم می باشیم، تفکر راهبردی یک ابزار کارآمد محسوب می گردد. تفکر استراتژیک به عنوان یک ابزار مهم برای سازمان ها جهت سازماندهی و حل مشکلات تلقی می شود. این نوع از تفکر به دور از دیدگاه ها و رویه های معمول، به تحلیل عمیق و جامع مسائل می پردازد. همچنین از این رو، افراد و سازمان ها را قادر می سازد تا نگاهی روشن به آینده ای که پیش رو دارند، داشته باشند. تفکر راهبردی یا استراتژیک به ارتقاء توانمندی های فردی و گروهی، بهره وری و کارایی سازمان ها و توانایی انعطاف پذیری در برابر تغییرات و شرایط نامنظم کمک می کند. این نوع از تفکر با تمرکز بر تجزیه و تحلیل محیط کسب و کار، نیاز ها و تقاضای بازار و ارتباطات داخلی و خارجی، به سازمان این امکان را می دهد تا استراتژی های شفافی را تدوین و اجرا کنند.
از جمله ویژگی های اصلی تفکر استراتژیک می توان به توانایی تصمیم گیری در شرایط نامعلوم، ارزیابی درست فرصت ها و تهدیدات، توانایی پیش بینی و تدوین راهبرد های گسترده و انعطاف پذیری و توانایی اجرای برنامه های استراتژیکی اشاره کرد.
.
دلایل اهمیت تفکر راهبردی
مهمترین دلایل اهمیت تفکر استراتژی به شرح زیر می باشند.
- تطابق با محیط پویای کسب و کار: دنیای کسب و کار پر از تغییرات و نوآوری است. تفکر راهبردی به سازمان ها کمک می کند تا با تغییرات اجتناب ناپذیر محیط خود همگام شوند و به روزرسانی های لازم را در استراتژی ها و راهبرد های خود اعمال کنند.
- منابع بهینه سازی: استفاده بهینه از منابع، از جمله زمان، نیروی انسانی و سرمایه، امری اساسی در مدیریت کسب و کار است. تفکر راهبردی به سازمان ها کمک می کند تا منابع خود را به بهترین شکل مدیریت کرده و به صورت هدفمندانه از آن استفاده کنند.
- شناسایی و بهره گیری از فرصت ها: فرصت های زیادی در محیط کار وجود دارند. تفکر راهبردی سازمان ها را قادر می سازد تا این فرصت ها را شناسایی کرده و از آن ها استفاده کنند.
- مقابله با رقبا: رقابت در بازار ها همیشه وجود دارد و رقبا همواره به دنبال پیشرفت و توسعه هستند. تفکر راهبردی به سازمان ها این امکان را می دهد تا با تحلیل رقبا و برنامه ریزی دقیق، رقابت را به بهترین نحو ممکن مدیریت کنند.
- مدیریت ریسک: تفکر استراتژیک به سازمان ها این امکان را می دهد تا ریسک ها را شناسایی، ارزیابی و مدیریت کنند.
- افزایش قدرت تصمیم گیری: تفکر راهبردی، قدرت تصمیم گیری مدیران و تیم های مدیریتی را تقویت کرده و صاحبان کسب و کار را برای مواجهه با چالش ها آماده می سازد.
مراحل تفکر استراتژیک
ارزیابی مراحل تفکر استراتژیک، جهت موفقیت صاحبان کسب و کار در سازمان ها، از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. این امر به رهبران و کارآفرینان کمک می کند تا ایده ها و استعداد های خود را توسعه داده و بهترین تصمیمات را بگیرند. مراحل تفکر استراتژیک عبارت هستند از:
- تعیین چشم انداز و اهداف: تعیین هدف، از مهمترین مراحل تفکر استراتژیک می باشد. در این مرحله ابتدا باید هدف خود را تعیین کنید. مطمئن شوید که هدفتان را به دقت مشخص کرده اید. این امر کمک می کند که منابع خود را به بهترین شکل مدیریت کرده و از راهبرد های مناسب برای دستیابی به اهداف خود استفاده کنید.
- پرسش سوالات مهم: بعد از تعیین چشم انداز، باید به سوالاتی که در ذهن شما ایجاد می شود پاسخ دهید. مهمترین سوالی که در این مرحله برای شما ایجاد می گردد این است که “مهمترین هدف شما از تعیین چشم انداز ها چه می باشد؟ جهت دستیابی به آن، چه اقداماتی را باید انجام دهید؟”
- تفکر تحلیلی، اشتراکی یا مدیتیشن: سه روش برای تفکر وجود دارد. رویکرد تحلیلی برای افرادی است که علاقه ی زیادی به تحلیل و تجزیه دارند. این افراد به سوالاتی که مطرح می کنند به دقت پاسخ می دهند و به بررسی تمام جزئیات می پردازند. رویکرد اشتراکی برای کسانی مناسب است که از طریق بحث و تبادل نظر با دیگران بهترین ایده ها را پیدا می کنند و با گردآوری نظرات افراد با تخصص های مختلف، مسائل را بررسی خواهند کرد. رویکرد مراقبه یا مدیتیشن برای افرادی مناسب است که به دنبال آرامش ذهنی و افزایش بصیرت هستند، این افراد جهت اندیشیدن و تفکر به فضای آرام نیاز دارند تا درک بهتری از مسائل داشته باشند.
- برنامه ریزی و اقدام: برنامه ریزی یکی از مهمترین مراحل تفکر استراتژیک می باشد. پس از تحلیل و بررسی، باید به تدوین یک برنامه ریزی دقیق بپردازید و اقدامات لازم را جهت دستیابی به اهداف خود انجام دهید. برنامه ریزی دقیق و متناسب با اهدافتان، به شما کمک می کند تا به سمت چشم اندازی که تعیین کرده اید، حرکت کنید.
این مطلب ادامه دارد…
