بزرگداشت نظامی گنجوی
بزرگداشت نظامی گنجوی | جمال الدین ابومحمّد الیاس بن یوسف بن زکی بن مؤیَّد، متخلص به نظامی و نامور حکیم
نظامی ( زاده ی ۵۳۵ هـ. ق در گنجه – در گذشت ۶۰۷–۶۱۲ هـ. ق) شاعر و داستان سرای ایرانی و پارسی‌گوی حوزه ی تمدن ایرانی در قرن ششم هجری (دوازدهم میلادی) ، که به عنوان پیشوای داستان‌سرایی در ادب فارسی شناخته شده است.
آرامگاه حکیم نظامی، در حاشیه غربی شهر گنجه قرار دارد.
نظامی در زمره ی گویندگان توانای شعر فارسی است، که نه‌تنها دارای روش و سبکی جداگانه است، بلکه تأثیر شیوه ی او بر شعر فارسی نیز در شاعرانِ پس از او آشکارا پیداست.
شعر نظامی به زبان‌های گوناگون درآمده است،
روز ۲۱ اسفند در تقویم رسمی ایران روز بزرگداشت نظامی گنجه‌ای است.
نظامی را بی شک باید در شماراستادان مسلم زبان و شعر فارسی دانست.
اگرچه داستان سرایی در زبان فارسی به وسیله نظامی شروع نشده است،
لیکن تنها شاعری که تا پایان قرن ششم هجری توانست شعر تمثیلی را در زبان فارسی به حد اعلای تکامل برساند، نظامی است.
مهارتی که نظامی در تنظیم و ترتیب منظومه های خود به کار برده است باعث شد که بزودی شاعران از آثار او تقلید کنند.
درگذشت و آرامگاه
آرامگاه نظامی در گنجه
نظامی همه عمر خود را در گنجه در زهد و عزلت بسر برد و تنها در سال ۵۸۱ سفری کوتاه به دعوت سلطان قزل ارسلان (درگذشتهٔ ۵۸۷) به سی فرسنگی گنجه رفت و از آن پادشاه عزت و حرمت دید.
نظامی هرچند شاعری مدح‌پیشه نبوده، با تعدادی از فرمانروایان معاصر مربوط بوده است،
از جمله: فخرالدین بهرامشاه پادشاه ارزنگان از دست‌نشاندگان قلج ارسلان سلطان سلجوقی روم که کتاب مخزن الاسرار را به نام او کرده است،
اتابک شمس الدین محمد جهان پهلوان که منظومه خسرو و شیرین به او تقدیم شده است،
طغرل بن ارسلان سلجوقی و قزل ارسلان بن ایلدگز که در همین منظومه از ایشان نام برده است،
ابوالمظفر اخستان بن منوچهر شروانشاه که لیلی و مجنون را به نام او کرده‌است.
نظامی در فاصلهٔ سال‌های ۶۰۲ تا ۶۱۲ در گنجه درگذشت و آرامگاهی به او در همان شهر منسوب است.
